मी, माझी शाळा आणि अतरंगीपणा

मिलिंद बोकिल यांच्या कादंबरीवर आधारीत शाळा चित्रपट नुकताच प्रदर्शित झाला. त्याची चर्चा ऐकूण मलाही तो चित्रपट पहावा असं वाटलं. त्यातच बोकिलांची शाळा कादंबरी माझ्याकडे होतीच ती वाचून काढली आणि लगेचच शाळा चित्रपटही पाहिला..हैदराबादमध्ये असल्यामुळे मोठ्या पडद्यावरची मजा काही घेता आली नाही पण घरीच टीव्हीवर तो पाहिला..छान वाटला चित्रपट..! शाळा पाहताना सारखं लहानपणाची आठवण होत होती...त्या मुलांनी जो काही धिंगाणा घातलाय तो नैसर्गिक आहे. ज्यांनी ज्यांनी तो चित्रपट पाहिला त्या सर्वांना आपल्या शाळेची आठवण नक्कीच झाली असणार..कारण थोड्याफार फरकानं आपल्या सर्वांच्या शाळेतल्या आठवणी तशाच आहेत.चित्रपट पाहताना माझ्या डोळ्यासमोरही आमची शाळा आली.. फरक एवढाच होता की या शाळेतली मुलं जो अतरंगीपणा करतात तो आम्हाला फारसा करायला मिळाला नाही. कारण आमची शाळा छोट्या गावात होती..शाळेतला अभ्यास, मास्तरांचा मार, त्यांच्या शिकवण्याच्या पद्धती हा जो प्रकार त्यात दाखवलाय तो मात्र तंतोतंत मिळता जुळता आहे..

माझ्या शाळेतही एक शिक्षक शिकवण्याच्या बाबतीत एकदमच सुमार होते.ते मराठी शिकवायचे..शिकवायचे म्हणजे काय फक्त पुस्तक वाचून दाखवायचे..त्यामुळे काहीच कळच नव्हतं..गणित हा तर सर्वांनाच त्रास देणारा विषय त्याचे शिक्षक जीव तोडून शिकवायचे मात्र आमच्या लक्षात काहीच राहत नसे.. इंग्रजीचं तर विचारुच नका..शब्द पाठ करणे, काळ, आर्टीकल, उतारे हे डोक्यावरुनच जायचे..पण शाळेत जे काही चार -पाच हुशार विद्यार्थी होते त्यात माझी गणना होत होती...मराठीचे आमचे मास्तर तर छड्या मारण्यात पटाईतच. माझ्या वर्गातल्या झाडून सगळ्यांनी त्यांचा मार खाल्लाय. मला मात्र कोणत्याच शिक्षकाचा मार खावा लागला नाही..हे आमचे मराठीचे मास्तर धड्यावरचे प्रश्न पाठ करुन या असं फर्मान सोडायचे. त्यांचं फर्मान म्हणजे दुस-या दिवशी मार खाण्याची तयारी ठेवूनच यायचं..माझा त्यात नंबर लागत नव्हता..कारण मी अभ्यास करुन यायचो..दुस-या दिवशी ते प्रश्न विचारताच ज्यांना या प्रश्नाचं उत्तर येत नाही त्यांना उभं राहण्यास सांगायचे आणि सर्व वर्ग उभा रहायचा. पुढच्या बाकावरचे आम्ही पाच सहा जणच खाली बसलेलो असायचो..मग काय उत्तर ज्यांना येत नाही त्यांना छड्यांचा मार पडायचा..हे नेहमीच चालायचं..नंतर नंतर मास्तर छड्या मारण्याचं सोडून द्यायचे..पण त्या बदल्यात जो बरोबर उत्तर देईलं त्याला उत्तर न येणा-यांच्या गालावर जोरात चापटा मारण्यास सांगायचे..अर्थात त्यातही माझा नंबर लागायचा..सहकारी विद्यार्थांना जाम मारायला मिळायचं..मुलींच्या लफड्यांचा विषय मात्र वरच्या वर्गात जास्त चालायचा. आमच्यापेक्षा वरच्या वर्गातल्या मुला मुलींच्या लफडयांची चर्चा चालायची..काहींच्या लफड्यांचे तर गरमा गरम किस्सेही चर्चेत असायचे..वासू-सपना सारख्या जोड्याही लागलेल्या होत्या. तर काही जोड्या मात्र सांकेतिक भाषेत लावल्या जायच्या..

शाळा चित्रपटात त्या मुलांनी जो आगाऊपणा केलाय तसा किंवा त्याच्याशी थोडासा मिळतातुळता प्रकार आम्ही अकरावी- बारावीला शहरात गेल्यानंतर केला..आमच्या कॉलेजमध्ये इंग्रजी शिकवण्यासाठी दोन तुकड्या होत्या. दोन्ही तुकड्यामिळून जवळपास १६०-१७० विद्यार्थी होते. एका तुकडीसाठी बोरकर नावाचे प्राध्यापक शिकवायचे. ते एकदम "बोरकर" होते. त्यांचं ते अजागळ राहणं..शिकवण्याची पद्धत पाहून त्यांच्या क्लासमध्ये कोणीही जात नसे..फारतर भित्रे आणि नियमांशी बांधील असे तीस चाळीस विद्यार्थीच त्या क्लासमध्ये जात..पण दुस-या तुकडीला मस्त मॅडम असायच्या. फुल टू स्टाईलिश आणि मॉड..वयाची चाळीशी ओलांडलेली, पण जोष मात्र एकदच पंचवीशीतलाच..त्यामुळे त्या क्लासमध्ये त्या काही शिकवू अगर न शिकवू वर्ग मात्र तुडुंब भरलेला असायचा..तबब्ल १०० च्या वर विद्यार्थी त्या मॅडमच्या क्लासला असायचे.. मग काय इतर तासाला आम्ही मागच्या बाकावर, पण या मॅडमच्या क्लासला मात्र पुढच्या बाकावर. ते ही मॅडमच्या एकदम समोरचा बाक मिळवण्यासाठी धडपड असायची..त्या शिकवत असताना आमच्या तीन चार जणात चर्चा रंगायची..अर्थात विषय मॅडमचाच...त्यांच्या साडीचा, मेकअप आणि एकूणच त्यांनी स्वताला कसं मेन्टेन केलय. इथंपासून ते त्यांच्या मॅचिंगपर्यंतच्या गप्पा चालायच्या..आमचा एक अतरंगी सहकारी तर त्यांच्या इनरवेअरवरही काँटेंट ठोकून द्यायचा आणि मग काय वर्गातच तोंड दाबून हशा..! कधी कधी मॅडमचं लक्ष जायचं पण काय चाललय हे त्यांना समजू देत नव्हतो..त्यांच्या स्लिवसेसपासून त्यांच्या परफ्युमपर्यंत चर्चा चालायच्या..त्यांच्या सेक्सी मुव्हमेंटवर तर सगळा वर्ग फिदा असायचा..आमच्या ज्या वर्गात तो इंग्रजीचा तास सुरु असायचा त्याचा शिक्षकांसाठीचा जो कट्टा होता तो थोडा उंच होता..तो कट्टा आणि त्याच्या अगदी समोरचा बेंच यांच्यात थोडं अंतर असलं तरी तोच बेंच आम्ही पटकवायचो..कारण त्या मॅडमला कधी कधी खूर्चीवर बसून पायावर पाय टाकून शिकवण्याची लहर यायची आणि आम्ही काही अतरंगी कार्टी त्याच क्षणाची वाट पहात असायचो..मग हळूच पेन खाली टाक, पुस्तक खाली टाक आणि ते घेण्याच्या बहाण्यानं वाकून ते "सुंदर दृष्य" पाहण्याची आमची स्पर्धा चालायची..कारण त्या जेवढा पाय जास्त हलवत तेवढे त्यांच्या XXX चं दर्शन व्हायचं. मग काय क्लास संपला की "ते जे काही" पाहिलं यावर रंगवून रंगवून चर्चा झडायच्या..

आमच्याकडे दुस-या एक मॅडम अगदी नव्या जॉईन झालेल्या होत्या...त्या अंगानं एकदम मजबूत, सुडौल बांधा, आवश्यक त्या ठिकाणी मस्त चढ -उतार होता..दिसायला गो-या होत्या पण उंची मात्र कमी होती..त्या दोन तीन पुस्तकं नेहमी छातीला लावून यायच्या..ते दृष्य पाहून आम्हाला त्या पुस्तकांचा हेवा वाटायचा. कारण त्या खूपच प्रेमानं ती पुस्तकं छातीला लावायच्या..आमच्यातली काही अंतरंगी कार्टी त्यावरही काँमेंट मारायचं सोडतं नसत..अरे, मी पुस्तक असतो तर..! वगैरे.. त्या मॅडमचा एकच होरा असायचा की, तुम्ही ना मला जे काही विचारायचय ते वर्गातच विचारा..वर्गाच्याबाहेर विचारु नका..पण त्यांच्या या विनंतीला आम्ही कधीही दाद दिली नाही.. क्लास संपला ला रे संपला की पट्टकन मॅडमच्या मागं जात मॅडम मॅडम करत एकदम सात आठ जण घोळका करुन त्यांना थांबवायचो आणि त्यांना प्रश्न विचारायचे. त्या मॅडमला तर असं हे वर्गाबाहेर विचारलेलं आवडत नसलं तरी काही शूरवीर त्यांना लगेच म्हणायचे..मॅडम क्लासमध्ये विचाराचं डेअरिंग होत नाही हो..! मग त्या बिचा-या शंकेचं निरसन करायच्या..पण उत्तर ऐकण्यात कोणाला रस असायचा..जो तो मॅडमच्या छातीकडे टक लावून बघायचा..मॅडमची उंची कमी आणि "तो भाग "मात्र उंच तसच भरलेला असल्यामुळे सगळ्यांच्या नजरा त्याच ठिकाणी असायच्या..हा कार्यक्रम नेहमीचाच..पण काही दिवसानंतर त्या मॅडच्या लक्षात आलं की मुलं अभ्यासातली शंका विचारल्यानंतर त्यांच्या उत्तराकडे नाही तर त्यांच्या XXX वरच जास्त नजरा लावून बसलेले असायचे..त्यानंतर मात्र त्यांनी वर्गाच्याबाहेरचा हा क्लास बंद केला.. दुसरी एक मॅडही नवीनच जॉईन झालेली..एनसीसीच्या कमांडरही होत्या त्या. पण त्यांच्या शिकवण्यापेक्षा त्यांच्या फिगरवच मुलं जास्त चर्चा करायची..

कॉलेजमध्ये काही विषय हे फक्त स्कोअरिंगसाठी घेतलेले असायचे. त्या क्लासला तर मागच्या बाकावर बसून गप्पा मारणं..मुलांकडे बघत बसणे हाच उद्योग चालायचा.. असे अनेक किस्से आहेत..पण ते सर्व या ठिकाणी लिहिणं शक्य नाही..असेच नसते उद्योग तुमच्या माझ्या अनेकांनी शाळा कॉलेजात केलेले आहेत...आता आपण ते कधी कधी आठवतो तेंव्हा हसायलाच येतं. त्यावेगळच्या आपल्या सहकारी मुली आठवल्या की आता त्या कशा असतील म्हणजे कशा दिसत असतील असं चित्रही लगेच डोळ्यासमोरून जातं..शाळा पाहिल्यानंतर त्या आठवणी पुन्हा ताज्या झाल्या. त्यामुळे मिलिंद बोकिल यांना धन्यवाद आणि चित्रपटाच्या टीमलाही धन्यवाद..